Οι τεχνικές, οι ιδέες και οι επαναστάσεις
Σε αντίθεση με την διάχυτη αντίληψη που υπάρχει στον περισσότερο κόσμο, η βιομηχανική επανάσταση δεν συντελέσθηκε διότι ανακαλύφθηκαν οι τεχνικές δυνατότητες που την έκαναν εφικτή.
Αυτός είναι ένας τεχνομύθος που συνεχίζει να είναι δημοφιλής ακόμα και μέσα από την pop κουλτούρα του Steampunk (ενός εναλλακτικού κόσμου δηλαδή όπου η τεχνολογία προχώρησε πολύ γρήγορα στο 18ο και 19ο αιώνα αλλά με υλικά της εποχής εκείνης, δηλαδή κυρίως ατμοκίνητη). Αλλά όσο όμορφο κι αν είναι ως βάση για τη δημιουργία κόμικ, ταινιών και νέων μύθων, δεν είναι περισσότερο χρήσιμο για την κατανόηση του κόσμου μας από τους μύθους του άρχοντα των δαχτυλιδιών και της μέσης γης.
Αυτή λοιπόν η -άγνωστη στο ευρύ κοινό- διαπίστωση, πως η βιομηχανική επανάσταση έγινε με αργαλειούς, κι όχι με ατμομηχανές, είναι πολύ σημαντική, διότι μετατοπίζει το κέντρο βάρους της "επανάστασης" από τον τεχνικό τομέα στον τομέα των ιδεών. Όπως μας λέει ο πολάνι στο the great transformation, ήταν οι ιδέες που άλλαξαν τον κόσμο και έφεραν τις μάζες στη νεωτερικότητα (όχι απαραίτητα με τα καλύτερα αποτελέσματα). Και ήταν ακριβώς η επιτυχία αυτών των ιδεών των "κοινωνικών επιστημών" που δάνεισε αργότερα την αίγλη της στις "θετικές επιστήμες".
Γιατί αυτό είναι σημαντικό για το σήμερα? Διότι μας λέει ότι κοιτάμε προς τη λάθος κατεύθυνση κάθε φορά που προσπαθούμε να καταλάβουμε με ποιο τρόπο θα γίνει η ζωή μας καλύτερη. Αντί, λοιπόν, σαν ευαγγελιστές της τεχνολογίας να κοιτάμε προς κάποια μαγική τεχνική ανακάλυψη που θα μας φέρει σε μια κάποια "σοσιαλιστική" ή μη ουτοπία, θα έπρεπε να κοιτάμε προς τον τομέα των ιδεών, προς τον τρόπο δηλαδή με τον οποίο βλέπουμε και αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο.
Γι' αυτό και η έννοια της απο-εμπορευματοποίησης μπορεί αρχικά να δείχνει ότι αναφέρεται στα υλικά αγαθά, δηλαδή στα εμπορεύματα, αλλά στην ουσία μας καλεί να δούμε διαφορετικά αυτά τα ίδια τα υλικά αγαθά που υπάρχουν γύρω μας. Για τον ίδιο λόγο είναι εξίσου σημαντικό δίπλα στις διάφορες τεχνικές που θα μας επιτρέψουν να απο-εμπορευματοποιήσουμε την καθημερινότητά μας, να υπάρχουν σε αντίστοιχες δόσεις και οι ιδέες για το πως μπορεί αυτό να γίνει. Κι αυτό αφορά τόσο στο καθαρά ιδεολογικό επίπεδο (π.χ. η φαντασίωση πως το ακριβό είναι καλύτερο από το φθηνό χωρίς κάποια άλλη επιπλέον πληροφορία), όσο και στο επίπεδο του να φανταστούμε έναν άλλο κόσμο, έναν κόσμο π.χ. στον οποίο τα 70 άλογα του αυτοκινήτου μας κάνουν κάτι πιο χρήσιμο από το να μποτιλιάρονται στο δρόμο ή να κάθονται στο πεζοδρόμιο άπραγα το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας.
