Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων του "Κομπόστ στο σπίτι"

Αναθεώρηση της 23:02, 4 Μαΐου 2015

Οικιακή κομποστοποίηση σε αστικό περιβάλλον με χρήση σκουληκιών

Εισαγωγή

Ο σκοπός της οικιακής κομποστοποίησης είναι η παραγωγή φυσικού υγρού λιπάσματος υψηλής ποιότητας, η προμήθεια εύφορου χώματος για καλλιέργειες ή απλά η φυσική ανακύκλωση των οργανικών μας απορριμάτων. Τα σκουλήκια επιταχύνουν αυτή τη διαδικασία και εμπλουτίζουν τα συστατικά του παραγόμενου κομπόστ (ή αλλιώς χούμου). Η μέθοδος αυτή στα αγγλικά ονομάζεται vermicomposting.

Η διαδικασία είναι τόσο απλή, ώστε ένα άτομο με μηδενική εμπειρία (όπως εγώ) μπορεί εύκολα να ανταπεξέλθει. Τα έξοδα μπορεί να είναι μηδενικά – αν υπάρχει διαθέσιμο δοχείο και σκουλήκια – ή μέχρι λίγες δεκάδες ευρώ. Αυτό που αξίζει να σημειωθεί είναι ότι το όλο εγχείρημα είναι πολύ καθαρό, άοσμο και χωρίς κανένα φόβο απόδρασης των σκουληκιών υπό φυσιολογικές συνθήκες.

Χώρος εγκατάστασης

Τα σκουλήκια είναι αρκετά ανθεκτικοί οργανισμοί, παρόλα αυτά χρειάζονται ένα περιβάλλον χωρίς ακραίες συνθήκες υγρασίας και θερμοκρασίας, με επαρκές οξυγόνο και χαμηλό φωτισμό. Απαραίτητη είναι η ύπαρξη αρκετού οξυγόνου και σχετικής υγρασίας, η οποία βοηθάει τα σκουλήκια, αλλά μόνο ως ένα σημείο, αλλιώς πνίγονται. Η συνιστώμενη θερμοκρασία περιβάλλοντος είναι μεταξύ 5 και 30 βαθμών Κελσίου. Εγώ το έχω στο υπόγειο του σπιτιού μου, το όποιο παραμένει πάντα σκοτεινό, έχει αρκετή υγρασία και διατηρείται σε δροσερές θερμοκρασίες όλο το χρόνο.

Κάδος / Δοχείο

Full installation

Η λύση που έχω ακολουθήσει εγώ είναι πάνω-κάτω αυτή που περιγράφεται με αναλυτικές φωτογραφίες εδώ. Χρειάζονται δύο δοχεία, ένα πάνω για τη στέγαση των σκουληκιών και τη ρίψη της τροφής κι ένα κάτω για την συλλογή των υγρών. Το μέγεθος εξαρτάται από την ποσότητα του φαγητού που θέλουμε να ρίχνουμε ή αντίστοιχα την παραγωγή που θέλουμε να έχουμε. Εγώ χρησιμοποιώ δύο πανομοιότυπα κουτιά από φελιζόλ με διαστάσεις 40Χ40Χ50 cm, από τα οποία ανάλογα την τροφή που ρίχνω (συνήθως μια μικρή σακούλα οργανικών απορριμάτων ανά δυο/τρεις βδομάδες) και τον πληθυσμό των σκουληκιών μπορεί να βγαίνει πάνω από 1 λίτρο υγρό λίπασμα το δίμηνο.

Το πρώτο είναι ο χώρος που γίνεται η αποδόμηση των οργανικών απορριμάτων από τα σκουλήκια. Αυτό το δοχείο πρέπει να παραμένει κλειστό και να μην επιτρέπει το φως να εισέρχεται στο εσωτερικό του ώστε να μην ενοχλούνται τα σκουλήκια. Παρόλα αυτά θα πρέπει να υπάρχουν περιμετρικά αρκετές μικρές τρύπες για να μπαίνει το απαραίτητο οξυγόνο. Μικρές τρύπες πρέπει να υπάρχουν επίσης και στον πάτο του δοχείου ώστε να στάζουν τα υγρά απορρίμματα των σκουληκιών στο δεύτερο δοχείο που τοποθετείται ακριβώς από κάτω. Σημαντική είναι η διατήρηση ενός σχετικά υψηλού επιπέδου υγρασίας, γι' αυτό τοποθετούμε συνήθως εφημερίδες και χαρτόνια στον πάτο και στην κορυφή του δοχείου. Όταν ξεκινάμε για πρώτη φορά, στοιβάζουμε κάτω-κάτω πολλά σκισμένα χαρτιά, μετά βάζουμε μια στρώση με ελαφρά βρεγμένο χώμα μετά ακόμα λίγα χαρτιά και ύστερα το υπόστρωμα με τα σκουλήκια. Στο τέλος καλό είναι να το σκεπάσουμε από πάνω με κάποια φύλλα εφημερίδας και προφανώς να κλείνουμε το καπάκι από πάνω.

• 

  Feeding bin cover

• 

  Feeding bin content

• 

  Feeding bin cover

Το δεύτερο δοχείο βρίσκεται ακριβώς κάτω από το πρώτο και είναι ανοιχτό από την πάνω του πλευρά ώστε να στάζουν τα υγρά απορρίμματα από τα σκουλήκια που βρίσκονται στο πάνω δοχείο. Θα πρέπει προφανώς να είναι στεγανό γύρω γύρω για να μη φεύγουν τα υγρά. Εγώ έχω βάλει ένα πλαστικό ταπεράκι μέσα στο δοχείο για τη συλλογή των υγρών ωστέ να το βγάζω και να το αδειάζω εύκολα.

• 

  Liquid collection bin

• 

  Liquid collection bin full

Σκουλήκια

Το πιο κατάλληλο είδος για κομποστοποίηση είναι το Eisenia fetida, ένα είδος γεωσκώληκα που αναπαράγεται συχνά και έχει πολύ μεγάλες δυνατότητες κατανάλωσης. Μπορείτε να το προμηθευτείτε είτε από γνωστούς, είτε να το αγοράσετε μέσω διαδικτύου. Έχετε κατά νου ότι τα σκουλήκια είναι ερμαφρόδιτα και ζευγαρώνουν διαρκώς μεταξύ τους. Το αποτέλεσμα της αναπαραγωγής είναι πολύ μικρά κίτρινα αυγά, τα οποία ίσα που φαίνονται με το μάτι ανάμεσα στο σκουρόχρωμο κομπόστ. Ο πληθυσμός τους θα διπλασιάζεται περίπου κάθε τρίμηνο, αλλά (θεωρητικά) φτάνει σε ένα σημείο ισορροπίας αντίστοιχο με τον όγκο του δοχείου .

Τροφή

Μια αναλυτική λίστα με τα συστατικά που συνίσταται να βάζουμε στον κάδο βρίσκεται εδώ. Οι γενικές συμβουλές είναι να τοποθετούμε χαρτιά και τα οργανικά μας απορρίμματα (χωρίς αυτά που περιέχουν χημικά πρόσθετα) χωρίς κρέατα και γαλακτοκομικά προϊόντα για να μη μαζευτούν τρωκτικά και μυγάκια. Αποφεύγουμε τα εσπεριδοειδή αν μας ενδιαφέρει η οξύτητα του παραγόμενου χούμου, καθώς και τα λάδια, τις μαγειρεμένες τροφές και τις μπερδεμένες τρίχες λόγω της δυσκολίας στη διάσπασή τους. Η συχνότητα και ποσότητα τροφής καθορίζεται διαισθητικά ανάλογα με τον πληθυσμό των σκουληκιών και το χρόνο που κάνουν να την “χωνεύσουν”. Μια μικρή σακούλα αποσυντίθεται σε μια βδομάδα αν υπάρχουν πολλά σκουλήκια στον κάδο.

Συντήρηση

Η συντήρηση δεν είναι καθόλου απαιτητική. Όσο οι περιβαλλοντικές συνθήκες παραμένουν κατάλληλες, τα σκουλήκια δε θέλουν να βγουν έξω απ'το κουτί γιατί πολύ απλά αν το κάνουν θα πεθάνουν πολύ γρήγορα: έξω δεν υπάρχει τροφή, έχει φως, επικρατεί ξηρασία. Εγώ τα αφήνω μέχρι και κανά μήνα χωρίς να το ελέγχω αν έχω αφήσει αρκετή τροφή από πριν. Καλό είναι αραιά και που να ανακατεύουμε το κομπόστ για να διασφαλίζουμε την καλή κυκλοφορία οξυγόνου. Η ύπαρξη ζωυφίων που κατά πάσα πιθανότητα θα αναπτυχθούν δεν είναι ανησυχητική, αφού βοηθάει στην ποιότητα του κομπόστ.

Συλλογή / συγκομιδή

Για να περισυλλέξουμε το λίπασμα που έχει δημιουργηθεί αρχίζουμε να τοποθετούμε τροφή μόνο στη μία πλευρά, ώστε τα σκουλήκια να μεταφερθούν μονόπαντα και να αποκτήσουμε πρόσβαση στο υπόλοιπο μισό. Αυτό που θέλει προσοχή είναι να μην περισυλλέξουμε και αυγά, αν θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε το κομπόστ σε φυτά εσωτερικού χώρου. Το υγρό λίπασμα που έχει προκύψει αναμιγνύεται σε αναλογία 1:10 με νερό και αποτελεί ιδανικό λίπασμα για τα φυτά.

Το λίπασμα

Το λίπασμα είναι πλούσιο κυρίως σε νιτρικά (Ν) και κάλιο (Κ) και μικρότερες ποσότητες φωσφόρου (P). Αλλά η βασική του δύναμη βρισκεται πέρα από το απλό NPK των χημικών λιπασμάτων, καθώς περιέχει δεκάδες βακτήρια και ιχνοστοιχία που κάνουν το χώμα ζωντανό, και βοηθάνε στην ανάπτυξη των φυτών. Πέρα από τα προφανή πλεονεκτήματα του φυσικού λιπάσματος, ένα επιπλέον πλεονέκτημα του σκουλικοκάτουρου σε σχέση με τα χημικά λιπάσματα είναι ότι δεν καίει τα φυτά. Αυτό έχει σημασία κυρίως για πρωτάρηδες στην κηπουρική καθώς ένα από τα πιο συνηθισμένα λάθη, είναι η υπερβολική χρήση χημικών λιπασμάτων που στο τέλος καίνε το φυτό.